سرویس جهان مشرق _ در حالی که در روزهای اخیر شاهد درگیری‌های پراکنده در خطوط مرزی دو کشور آذربایجان و ارمنستان بودیم و دو طرف از تسلیحات مدرن خریداری شده در سالهای اخیر از متحدان خود علیه یکدیگر استفاده می‌کردند، روز گذشته در دیدار رییس صنایع دفاعی ارتش ترکیه با مقامات نظامی کشور آذربایجان قراردادی برای فروش تسلیحات ساخت ترکیه از جمله پهپادهای تهاجمی این کشور میان دو طرف امضا شد.

سابقه تنش نظامی دو کشور و حامیان خارجی آنها

تنش در روابط دو همسایه قفقازی به سال‌های ابتدایی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ادعای دو طرف بر مالکیت منطقه قره باغ برمی‌گردد. در نبردهای روی داده در سال ۱۹۹۴ در این منطقه ارتش ارمنستان موفق به شکست رقیب خود شده و از آن زمان کنترل منطقه قره باغ را به دست گرفته است اما مقامات جمهوری آذربایجان همچنان این منطقه را بخشی از خاک خود دانسته و هر از چند گاهی درگیری‌های نسبتا شدید میان نیروهای دو طرف در این منطقه صورت میگیرد.

در دور جدید این درگیری‌ها که از روز ۱۵ جولای ماه جاری آغاز شده است، دو طرف حملاتی را به استحکامات نظامی یکدیگر در خطوط مرزی انجام داده‌اند که منجر به کشته و زخمی شدن ده‌ها تن از نیروهای آنها شده است. وزیر دفاع آذربایجان در سخنانی تهدید آمیز حتی به احتمال حملات علیه تاسیسات حیاتی ارمنستان از جمله نیروگاه هسته‌ای این کشور اشاره کرده است.

به شکل سنتی در میان همسایگان این دو کشور روسیه حامی دولت ارمنستان بوده و ترکیه از جمهوری آذربایجان حمایت می‌کند اما هیچ کدام از این دو کشور تا کنون بر سر مسئله قره باغ حضور مستقیم نظامی نداشته و حل این بحران را به گفتگوهای میان دو کشور سپرده‌اند.

ارتش روسیه با داشتن ۲ پایگاه نظامی اربونی و گیومری در مرکز و شمال غرب ارمنستان و حضور جنگنده‌های میگ۲۹ خود امنیت هوایی ایروان پایتخت این کشور و حریم هوایی کلی ارمنستان را بر عهده دارد، اما هرگز اقدام مستقیمی در خصوص منطقه قره باغ نمی‌کند تا منجر به رنجش خاطر جمهوری آدربایجان نیز نشود. روسیه حتی با وجود اینکه تامین کننده اصلی تسلیحات ارتش ارمنستان نیز هست اما در سالهای اخیر مقادیر قابل توجهی از تسلیحات پیشرفته نظیر سامانه‌های پدافندی S۳۰۰  و Buk_M۲ را به ارتش آذربایجان فروخته است.

تسلیحات مورد استفاده در درگیری‌های اخیر

در طول ۴ روز درگیری‌های پراکنده در مناطق مرزی، عمده حملات ارتش آذربایجان به مواضع رقیب ارمنی خود از طریق پهپادهای انتحاری و موشک ‌های ضد زره ساخت رژیم صهیونیستی انجام شده است.

ارتش جمهوری آذربایجان در سالهای گذشته مشتری چندین مدل پهپاد شناسایی و انتحاری ساخت اسراییل از مدل‌هایی نظیر Sky Striker، هاروپ و هارپی و موشک‌های ضد زره سری Spike بوده است که تصاویری از حملات به مواضع ارتش ارمنستان با استفاده از همین تسلیحات در روزهای اخیر منتشر شده است.

در سمت مقابل نظیر ارتش ارمنستان تلاش کرد با استفاده از سامانه‌های توپخانه‌ای روسی خود و سیستم‌های اخلالگر ضد پهپاد به حملات رقیب پاسخ دهد که این اقدامات منجر به کشته شدن چند افسر و ۱ ژنرال ارتش آذربایجان و همچنین سرنگونی حداقل ۲ فروند پهپاد Sky Striker و ۱ فروند Orbiter۳ شد.

ارتش ارمنستان البته تسلیحات تهاجمی قوی تر نظیر موشک‌های بالستیک اسکندر و جنگنده‌های سوخو۳۰ را نیز از روسیه دریافت کرده است اما هنوز سطح تنش میان دو کشور به مرحله استفاده از این تسلیحات نرسیده است.

سومین تقابل نظامی روسیه و ترکیه این بار در قره باغ

به نظر میرسد امضای توافقنامه نظامی میان ترکیه و جمهوری آذربایجان و احتمال فروش سامانه نظامی و پهپاد به این کشور بیش از اینکه به حمایت ترکیه از این کشور و یا تلاش برای حل بحران قره باغ مربوط باشد به ایجاد جبهه‌ای جدید علیه منافع روسیه در منطقه بازمی‌گردد.

ارتش ترکیه در سالهای اخیر با حمایت از شورشیان در دو کشور سوریه و لیبی و اهدای تسلیحات مدرن و حتی مداخله مستقیم نظامی علیه متحدین روسیه در این ۲ کشور وارد تقابل مستقیم با مسکو شده است که این تقابل در خاک سوریه به سود روسیه و متحدش یعنی دولت قانونی سوریه و در لیبی به سود جریان وابسته به ترکیه یعنی دولت وفاق ملی GNA پیش میرود.

ترکیه که در گذشته با استفاده از پهپادهای تهاجمی خود از ۲ مدل Bayraktar TB۲ و Anka موفق شده بود برتری تکنولوژیک خود بر سامانه‌های پدافندی کوتاه برد روسی نظیر Pantsir_S را به رخ بکشد احتمالا قصد دارد با ارسال این پهپادها به ارتش جمهوری آذربایجان در میدان نبردی دیگر نیز نمایشی از قدرت تسلیحات ساخت صنایع داخلی خود را نسبت به تجهیزات ساخت روسیه به اجرا بگذارد.